امروز داشتم فکر میکردم عقیده و ایدئولوژی آدم ها چیست؟ خوب، میدانم بسیاری از افرادی که میشناسم بن مایه فکریشان مذهبی است. در حوادث روزگار و در همین زندگی روزمره به مذهب پناه میبرند. معیار خوبی و بدی نزد آن ها دستورات دینی و مذهبی است- در کشور ما اسلام. ولی بقیه چی؟ آن پزشک فوق تخصص که میدانم به این چیزها عقیده ای ندارد، در برابر سختی های زندگی به کجا پناه میبرد؟ و خیلی های دیگر که میشناسیم. گفتم اینها معیار اخلاقی ندارند و صرفا متکی به هوش خود هستند. هر جا عقل و هوش به آنها حکم کند همان کار را میکنند. و شاید باور غالبشان منافع شخصی و سود پرستی باشد. و گاهی هم ته رنگی از نوع دوستی برای رفع تکلیف و خاموش کردن شعله های وجدان.
گفتم خوب در سختی های زندگی، آنجایی که واقعا گیر میافتیم، چه کسی به سوالات ما جواب میدهد؟ مثلا در پاسخ به هراس ما از مرگ.
تکلیف فرد مذهبی روشن است. خدا و پیغمبر بهش میگویند نترس. مرگ پایان زندگی نیست و بلافاصله بعد از مرگ به جهان دیگری منتقل میشوی که اگر اینجا خوش رفتار باشی اتفاقا آن دنیا اوضاع بهتر خواهد بود برایت. فرد سود پرست هم که لابد جوابی ندارد و میگوید دو روزه دنیا را غنیمت است و بهشت و جهنمی اگر باشد همین دنیاست...
اما خودم این میانه چه جوابی به سوالاتم میدهم؟ من نمیتوانم مسائل را در ابهام بگذارم. و نمیتوانم باری به هر جهت زندگی کنم. مرام من این نیست. بهشت و جهنم را در این دنیا با هم نمیپسندم. اینطور باشد که دایما حنگ داریم برای گرفتن سهمیه بهشت و جهنم این دنیایی. بهشت و جهنم آن دنیا و وعده های نهر روان از شیر زیر درخت زیتون را هم در کنار چند حوری که چه عرض کنم...
گفتم تکلیف تو معلوم نیست. گفتم با خودم مرامی که انتخاب کرده ای در پاسخ به سوالات سخت میماند. بعد دیدم انتظار زیادی نباید داشت. اگر فکر و عقیده ای باشد که به چهل پنجاه درصد سوالات ما جواب بدهد کافیست. انتظار اینکه عقیده ای باشد که به همه سوالات ما جواب بدهد انتظار بیجایی است. مگر اینکه بخواهیم دروغ بشنویم.
